Bài 5: Xây dựng lộ trình cuộc đời thật cụ thể

Tầm quan trọng của việc xây lộ trình cuộc đời

Trong một thành phố lạ, không có bản đồ bạn có thể vẫn tìm được vài quán ăn. Nhưng để tự đi từ Hà Nội vào Sài Gòn, hay sang một quốc gia khác, không có bản đồ là không thể. Lộ trình (roadmap) cuộc đời cũng vậy: bắt buộc nếu bạn muốn tiến xa một cách chủ động.

Lộ trình khác với con đường. Hãy hình dung một lộ trình giao thông: Điểm xuất phát Bến xe Giáp Bát → phương tiện: xe khách → Điểm đến 1: Đà Nẵng (dự kiến 12 giờ) → Điểm đến 2: Sài Gòn (dự kiến 1h30, phương tiện: máy bay).

Lộ trình được cấu thành bởi:

1. Điểm xuất phát
2. Đích đến
3. Đường đi, phương tiện và thời gian dự kiến

Với con người cũng vậy. Ví dụ một lộ trình đơn giản:

• Xuất phát (24t): Lương 14 triệu, chưa tích lũy.
• Điểm đến 1 (30t): Có 1 tỷ, lương 20 triệu → phương tiện: làm thêm online + tiết kiệm/đầu tư.
• Điểm đến 2 (35t): Có 5 tỷ, nhà riêng → phương tiện: BĐS nhỏ lẻ + kinh doanh nhỏ.

Nguyên tắc: Điểm đến thứ nhất sẽ trở thành điểm xuất phát thứ hai. Hãy vạch lộ trình nhiều chặng, nhưng tập trung chi tiết vào 2 chặng đầu. Các chặng sau chỉ cần hình dung sơ bộ rồi cập nhật dần. Lộ trình được ghép bởi nhiều con đường; nếu chỉ có một chặng, tới đích bạn dễ bỡ ngỡ và đi lạc.

Không phải lộ trình nào cũng do ta chủ động vẽ từ đầu. Có người đi từ cơ duyên ban đầu rồi mới hệ thống hóa thành lộ trình. Ví dụ:

1. Thấy nhiều người kiếm tiền trên YouTube → đi học làm kênh → chọn đường và lộ trình chủ động ngay từ đầu.
2. Đăng TikTok chơi, vô tình thành hot tiktoker → từ đó học nghiêm túc, kiếm tiền, mở rộng kênh/website. Giai đoạn đầu là cơ duyên; giai đoạn sau là chiến thuật với đường đi rõ ràng.

Nguyên tắc xây dựng lộ trình cuộc đời

Trước hết cần có mục tiêu tổng quát cuộc đời (rất cá nhân hóa). Từ đó chọn các chặng lớn, rồi xây chi tiết 2 chặng gần hiện tại nhất.

Suy ngược → rồi đi thuận: Mục tiêu tổng thể → Các chặng sơ bộ → Đích đến thứ 2 → Đích đến thứ 1 → Hiện tại (Điểm xuất phát).

Giống như xem bản đồ: nhìn từ đích xa đến gần, sau đó mới đi thuận từ điểm xuất phát. Tuy vậy, phần lộ trình chi tiết luôn quan trọng hơn vì nó gắn với thực tại.

1. Xác định điểm xuất phát thật kỹ: review chính xác vị thế hiện tại. Vị thế bản thân bao gồm: Sức khỏe, tuổi tác, tính cách, trí tuệ, tài sản, ngoại hình, các mối quan hệ, vị trí địa lý v.v
2. Chọn con đường phù hợp/khả thi để tới đích đầu tiên.
3. Chuẩn bị hành trang (kiến thức, công cụ) và bắt đầu di chuyển.
4. Đến đích 1 → lặp lại quy trình (đó là điểm xuất phát 2).

Khi đi lệch mạnh so với đích và xa rời điểm xuất phát, hãy dừng lại để lập lộ trình mới. Xuất phát điểm thực tế đã thay đổi.

Ví dụ: kế hoạch đầu tư 1 tỷ → 10 tỷ trong 4 năm. Năm 1 thua lỗ hết vốn. Rõ ràng phải viết lại lộ trình khác; bạn đang ở “biển Đông” thì không thể tiếp tục “chạy xe máy sang Lào”.

Trong suốt cuộc đời này, bạn sẽ phải điều chỉnh lộ trình hàng chục lần. Không phải vì bạn sẽ luôn thất bại trong đường đi, mà bởi sẽ có hàng vạn biến cố khách quan (như tai nạn xe, tắc đường) buộc bạn điều chỉnh. Ví dụ kế hoạch của bạn là nghỉ hưu ở tuổi 35, tuổi 34 thì vợ bạn cắm sừng mình. Phải đổi đường thôi, đâu còn theo kế hoạch cũ được. Cứ theo quy trình mà làm thôi, Reset lại vị trí xuất phát, lập ra roadmap mới và bước đi. Thất bại hay thành công đột phá, cứ đổi vị trí quá mạnh thì làm lại lộ trình.

Công thức của xác suất thành công

Hãy lưu kỹ công thức này — không mới, nhưng được hệ thống hóa để dễ hiểu & vận dụng:

Xác suất thành công = Vị thế/Nền tảng của bản thân + Con đường đi khoa học + Hành trang phù hợp

Mọi yếu tố càng tốt thì xác suất càng cao. Tự soi lại từng yếu tố:

1. Vị thế của mình ra sao? → chính là điểm xuất phát.
2. Đã có con đường đi chưa? → một chặng cụ thể trong lộ trình.
3. Hành trang là gì? (kiến thức, công cụ) → phương tiện & kỹ năng lái.

Nó không đảm bảo 100% thành công, nhưng giúp bạn tăng xác suất cực mạnh khi nâng chất lượng từng yếu tố. Ví dụ nhanh:

• Nhà giàu (vị thế tài chính tốt) nhưng năng lực thấp, không có định hướng → kết quả là dấu hỏi.
• Hoàn cảnh trung bình, đang kinh doanh trang phục thể thao (đã có 1 chặng), chăm học & quan sát → xác suất khá ổn.
• Gia đình tốt, học giỏi, chuẩn bị nối nghiệp, học đúng chuyên ngành → có thế + có đường + có hành trang.
• 26 tuổi, ngoại hình/tài lẻ tốt, chọn “lấy vợ giàu” để nâng vị thế tài chính, sau đó học kinh doanh để tự chủ → tận dụng vị thế rồi bổ sung đường & hành trang.

Gợi ý hành động:

1. Tận dụng lợi thế vị thế sẵn có.
2. Gia tăng vị thế: từ 0 lên 300 triệu đã là một “bước nhảy” hoàn toàn khác.
3. Xây con đường cụ thể cho chặng gần nhất.
4. Chọn đúng hành trang. (Đi núi khác đi biển.)

Vị thế rất quan trọng (không chỉ là hoàn cảnh kinh tế). Tôi đã viết sâu hơn về chủ đề này ở bài “Vị thế, nền tảng và tầm quan trọng của nó”.

Con đường để đi

Tôi không thể chọn con đường thay bạn: mỗi vị thế cần một lộ trình khác nhau. Tôi có xây một con đường cho người đã có vốn tối thiểu dành cho đầu tư; còn lại bạn phải tự chọn.

Hành trang để đi

Chọn xong đường mới chọn hành trang. Với con đường đầu tư tôi theo, tôi đã đăng đầy đủ đường đi & hành trang tại GsPhong.com. Ở lĩnh vực khác, bạn cũng cần xác định tương tự.

Lời kết

Khi đọc tới đây, hãy làm ngay 5 việc:

1. Viết lộ trình tổng quát cuộc đời.
2. Ghi điểm xuất phát (vị thế hiện tại) càng chính xác càng tốt.
3. Chốt đích đến chặng 1.
4. Phác con đường để tới chặng 1 (mơ hồ cũng được, nhưng phải bắt đầu tìm).
5. Liệt kê hành trang (kiến thức, công cụ) cần học & chuẩn bị.

Khó nhất là số (4). Nhưng nếu muốn thay đổi, phải chọn. Hoặc chủ động chọn — hoặc đi thử để tạo cơ duyên thành đường. Tuyệt đối không ngồi im. Phải hành động. Đừng quên đọc bài tiếp theo về Vị thế để hiểu và ứng dụng rõ nhất nhé.