Bài 7: Công thức của kết quả: Kiến thức, Tính cách và Duyên

Quân sư và chủ công ai giỏi hơn?

Lấy thành công làm thước đo, đương nhiên là chủ công. Còn giỏi nếu lấy kiến thức, hiểu biết làm thước đo thì quân sư vượt trội. Thậm chí nếu lấy kỹ năng bắn cung để đo, cả quân sư và chủ công còn kém xa một bách phu trưởng.

Tại sao quân sư hiểu biết, thông thạo hơn nhưng chủ công mới là người thành công?

Chúng ta cùng quay lại công thức của xác suất thành công:

Bộ 3: Vị thế + Con đường + Thực hành

Đây là công thức rất quan trọng luôn cần nhi nhớ. Tỉ lệ thành công phụ thuộc vào độ mạnh của cả 3 thứ này. Trong suốt đời này, phải luôn tìm cách gia tăng vị thế, có một con đường rõ ràng và cuối cùng là thực hành nó.

Chủ công có rất nhiều thứ, đặc biệt là:

Vị thế vượt trội: Các chủ công thường có combo các vị thế cực tốt: Hoàn cảnh xuất phát, vị thế tính cách, vị thế tài chính. Có ai trong họ mà không có một danh sách những sự ưu việt trong tính cách. Bạn có thể thấy nó đúng với gần như đại đa số các minh chủ đã thành đại nghiệp.

Quan sát 2 người có xuất thân thấp như Chu Nguyên Chương hay Lưu Bang (trung bình thấp) đều có vị thế tính cách vượt trội. Nó mở ra cho họ vị thế tài chính và quan hệ ngay sau đó (Tiêu Hà, Lữ gia hay với CNC là Quách Tử Hưng và Mã Hoàng Hậu). Đó là lúc thế mạnh càng thêm mạnh. Bá nghiệp từ đó mà rộng đường.

Ta hãy xét tình huống 2 người có cùng hoàn cảnh gia đình (vị thế quan hệ, vị thế tài chính). Họ thậm chí có chung kỹ năng, kiến thức do học chung trường. Cuộc đời họ đương nhiên vẫn không giống nhau, bởi tính cách của họ thường có nhiều khác biệt. Người kỷ luật, kẻ ham chơi. Người kiên nhẫn, người lại vội vàng, nóng nảy.

Tôi muốn nhấn mạnh lại về tầm quan trọng gần như số 1 của tính cách. Có tính cách tốt thì xây nên nhiều vị thế khác. Mà không có tính cách tốt, sẽ làm hoang phí đi các vị thế hiện tại dù đang nắm giữ.

1. Quân sư kiến thức vượt trội. Họ cũng không phải những người ăn chơi và cực chăm chỉ. Nhưng đa số ít ai thành minh chủ vĩ đại. Bởi họ còn thiếu nhiều sự quyết đoán, tính thực hành cao độ, thậm chí khát vọng cá nhân. Và nó thuộc về tính cách.
2. Học trò sau khi học của thầy, chỉ cần thông minh chút là nắm được ít cũng 8 phần kiến thức một cách đơn giản. Họ dễ dàng thành công hơn thầy khi tính kỷ luật, kiên trì, quyết tâm cao hơn hẳn. Hoặc thêm combo thuận lợi về vốn, gia thế thì càng bá đạo. Ở bất cứ trường đào tạo kinh doanh nào, kể cả Harvard hay Stanford thì học trò vẫn cứ là thành công hơn, còn thầy thì rất bình thường.

Hai ví dụ trên đã chỉ ra rất rõ: Không cải thiện tính cách, level max của bạn chỉ là tầm chuyên gia, giáo sư, cố vấn. Chẳng lẽ bạn kết luận rằng cách giáo sư tại Harvard hay Stanford không giỏi chuyên môn hay kiến thức?

Thực trạng tính cách chúng ta

Khi hiểu được bản chất này rồi, bạn sẽ thấy 1 thực tế:

Nếu chúng ta đang ngụp lặn quá, thường là tính cách của chúng ta có vấn đề.

Hãy thử xem bạn có một hoặc nhiều trong danh sách dưới đây không:

1. Lười biếng – Cái này rõ ràng nhất. Không chịu làm thì sao mà thành công được.
2. Thiếu kỷ luật – Không kiên trì, làm theo hứng, bỏ ngang khi khó khăn.
3. Trì hoãn (Procrastination) – Cứ để mai, để mốt. Không bao giờ bắt đầu hoặc hoàn thành.
4. Sợ hãi/Nhút nhát – Sợ thất bại, sợ rủi ro, sợ ý kiến người khác nên không dám làm gì cả.
5. Thiếu kiên nhẫn – Muốn giàu nhanh, nóng vội, không chịu đợi quá trình phát triển tự nhiên.
6. Hay đổ lỗi – Lúc nào cũng tại hoàn cảnh, tại người khác, không nhìn lại bản thân.
7. Tự mãn – Đạt được chút thành tích là nghĩ mình giỏi rồi, không chịu học thêm.
8. Thiếu tập trung – Nhảy từ việc này sang việc khác, không focus làm một thứ đến cùng.
9. Bảo thủ, cứng nhắc – Không chịu thay đổi khi môi trường đổi, giữ mãi cách cũ dù nó không hiệu quả.
10. Ham vui, thiếu hy sinh – Thích hưởng thụ ngay hôm nay hơn là đầu tư cho tương lai.

Gom thành nhóm, thì có mấy nhóm sau:

1. Nhóm “không bắt đầu”: lười biếng, trì hoãn, sợ hãi.
2. Nhóm “không đi đến cùng”: thiếu kỷ luật, thiếu kiên nhẫn, thiếu tập trung.
3. Nhóm “tự phá”: đổ lỗi, tự mãn, bảo thủ, ham vui.

Wow, đành phải thừa nhận chúng ta có quá nhiều trong combo này. Bây giờ hãy hình dung tiếp, với combo 10 thứ to như núi đá phía trên, dù có trong tay: Tài chính, gia thế, thậm chí là cả kiến thức rất sâu, bạn vẫn cứ chỉ làng nhàng.

Có giỏi kiến thức như một quân sư, bạn cũng vẫn chỉ có thể làm một cố vấn, cùng lắm cố vấn cấp cao lấy lương. Còn rất xa mức đại thành công của kẻ chủ công. Người mà kỷ luật, kiên trì của họ ở mức độ vô cực. Nói đơn giản, chỉ thiếu đi cái tham vọng hay cao hơn là dã tâm, đã khác đi kết quả mỗi người.

Kể cả chính bản thân tôi, tôi đã tự soi mình và nhìn ra nhiều nhược điểm. Nó cũng là lời giải thích rất rõ cho những kết quả hiện tại. Ta nhìn vào đó để tự sửa chữa, mới hi vọng sự khác biệt trong tương lai. Tôi không muốn kể nhược điểm ở đây, sẽ thật xấu hổ. Nhưng tôi đã thấy, và sẽ sửa được.

Người thành công là người giỏi?

Câu này cũng có thể coi là cơ bản đúng. Bao gồm cả những người làm những việc phi pháp. Họ vẫn phải có một tố chất đặc biệt trong tính cách. Từ đó nó chuyển hóa tạo thành kết quả. Nó sẽ là hơi đề cao quá nếu họ không chân chính, nhưng thực tế để đạt được một mức độ thành công, vẫn phải có “chất” mới làm được.

Đối với con đường chân chính, đương nhiên người đã thành công phải giỏi. Ở những con người đó, nó thường có nhiều mặt nổi trội. Trong đó chắc chắn bao gồm nhiều ưu điểm trong tính cách.

Công thức của kết quả

Trở lại với mô hình xác suất thành công – Bộ 3 “Vị thế + Con đường + Thực hành”

Ta có thể coi mỗi yếu tố chấm trên thang điểm 0 – 3:

Mức: Điểm –  Mô tả ngắn

1. Thấp: 1 – Yếu / sai / hạn chế
2. Trung bình: 2 Ổn – đang đi đúng hướng
3. Cao: 3 – Vững mạnh / vượt trội / đúng hướng tuyệt đối

Vì nó gồm tới 3 yếu tố, nên không chỉ đơn thuần kẻ 1 bảng 2 chiều được, đấy là đã tạm bỏ qua một yếu tố:Duyên hay may mắn. Bây giờ bạn tự chấm điểm: Vị thế của mình, con đường của mình và cuối cùng là tính thực hành của mình. Sau đó soi vào bảng dưới đây để xem xác suất của bạn hiện tại là bao nhiêu %.

Thêm yếu tố “Duyên” vào:

1. Đen đủi: giống như đi đường gặp bão, tai nạn → kết quả tụt 1–2 bậc so với vị trí bảng.
2. Thông thường: kết quả giữ nguyên như trong bảng.
3. May mắn: như đi đúng trend, gặp quý nhân, nắm cơ hội hiếm → kết quả nhảy vọt thêm 1 bậc.

Thực ra, con đường nó cũng là một loại kiến thức. Khi không xét về vị thế tài chính nữa, để so sánh những người có hoàn cảnh tài chính giống nhau, ta có một bảng so sánh đơn giản:

Hãy bắt đầu việc sửa đổi tính cách hôm nay bằng 3 việc:

1. Nhận thức lại một lần nữa, rõ hơn nữa: Vai trò của tính cách với kết quả cuộc đời.
2. Bắt đầu tập thể dục thể thao. Đừng hỏi tại sao, đó là con đường thiết thực nhất dẫn tới cải thiện tính cách.
3. Thực hành thay đổi tính cách tích cực (Tự phê bình bản thân mà sửa)
4. Tìm con đường cho mình
5. Đi trên con đường đó bằng quyết tâm và cả kiến thức (để thực hành đúng).

Lời kết

Chính tôi, tính cách còn chưa hoàn thiện nên kết quả chưa như ý. Nhưng tôi thừa nhận và khắc phục nó, với một ý chí đủ tan chảy sắt đá. Và tôi sẽ quay lại để chứng minh cho bạn thấy công thức trong bài hoàn toàn đúng.

Tôi thực sự rất tâm huyết với bài vị thế cá nhân và bài này. Bởi một khi thức tỉnh được nó, con người bạn sẽ tự động thay đổi mà không cần ai nhắc. Sự cải thiện nó mạnh mẽ tới mức có thể dùng từ lột xác. Một khi bạn tỉnh ra, quyết tâm, ý chí, kỷ luật (toàn những tính cách vàng) tự đến. Thành công từ đó cũng tiến gần hơn. Tôi viết còn chưa ngại dài, bạn đọc cũng ngại dài thì quả thật đáng buồn.

Đó là lí do tôi tin rằng, tôi không viết bài: Hướng dẫn cách vượt qua lười biếng, nhưng bạn vẫn vượt qua được. Khi nào trí mà tỉnh, sức mạnh nó khủng khiếp hơn sự cố gắng mà chưa thực sự có căn cơ gốc rất nhiều.

Mặc dù chăm chỉ, cố gắng thì mới thành công thì ai cũng hiểu. Nhưng tôi tin, bảng trên sẽ giúp bạn logic và hệ thống rõ hơn nữa. Và lúc này, bạn sẽ “hiểu thật”. Bài này không hẳn mới hoàn toàn so với 6. Nhưng tôi làm rõ hơn, vì thực sự nó rất quan trọng với tất cả. Và cá nhân tôi vẫn tin nó không thừa. Cũng hi vọng rằng bạn không để câu: “Biết rồi” nó giết chết. “Biết rồi”, thế đã sửa hay thành công chưa?

Một ứng dụng khác của bài viết này là vấn đề tư duy dạy con. Như bạn đã thấy, tính cách chiếm quá nửa trong công thức của thành công. Do đó hãy tập trung dạy các kỹ năng thuộc về nền tảng tính cách, thay vì chỉ đơn thuần kiến thức. Tức là nếu con bạn có tính cách thực sự chỉn chu, vượt trội, gần như nó sẽ thành công bất kể hoàn cảnh nào. Tránh được việc thiên lệch quá nhiều về tập trung cho kiến thức, mà quên đi phần quan trọng nhất.

Hoài Phong