Sự thay đổi luân phiên giữa lợi ích nhóm nhỏ và cộng đồng

Tôi từng đặt một câu hỏi: Rốt cuộc thì những người giàu có nhất, quyền lực nhất hành tinh này tham vọng của họ là gì?

Sự xa hoa của vật chất? Có lẽ không phải, nó chỉ là phần nhỏ.

Sự đam mê công việc, bị nghiện làm việc và chỉ muốn đạt đến đỉnh cao cảnh giới của bản thân. Muốn vượt qua mọi giới hạn của chính mình. Đây cũng có thể là một mục đích có thể chấp nhận.

Một sở thích bệnh hoạn, nơi mà mạng sống của những người khác chỉ như những trò giải trí. Nó được kích thích cực độ bởi sự tàn sát đấu đá lẫn nhau. Bạn có thấy những trận đấm bốc có bao nhiêu máy bay tư nhân tới xem là hiểu. Cũng không rõ có tới mức như mấy bộ phim về sinh tồn do giới nhà giàu tạo ra không, có thể còn hơn cả phim.

Mục đích cao thượng: Giúp thế giới phát triển hơn, văn minh hơn.

---

Về cơ bản mỗi chúng ta đa phần tóm tắt trong mấy câu thơ của cụ Chế Lan Viên:

“Lũ chúng ta ngủ trong giường chiếu hẹp
Giấc mơ con đè nát cuộc đời con
Hạnh phúc đựng trong một tà áo đẹp
Một mái nhà yên rủ bóng xuống tâm hồn”

---

Xã hội và hai nhóm người đối lập

Còn thật khó để biết, những trí thức bậc nhất ngoài kia đang mong muốn điều gì. Nhưng chắc chắn chúng ta có thể chia thành 2 nhóm:

• Nhóm vì các mục đích ích kỷ của bản thân.

• Nhóm vì sự phát triển của toàn cộng đồng.

Xã hội không được vận hành bởi một cá nhân, mà là tập hợp của rất nhiều các cá nhân. Tại bất kỳ thời điểm nào, cả 2 nhóm trên cũng luôn đan xen nhau. Nó như câu nói: “Đạo cao một thước, ma cao một trượng.”

Hãy cứ hình dung trong một quốc gia, khi đưa ra một chính sách: Sẽ luôn có người thuộc nhóm đầu tiên – chính sách sao cho mình hưởng lợi nhiều nhất. Cùng lúc đó, cũng luôn có nhiều người nghĩ tới những chính sách sao cho xã hội phát triển tốt nhất.

Sự trỗi dậy của nhóm ích kỷ sẽ kéo lùi sự phát triển của cộng đồng đó. Nhưng quy luật của sự tân tiến và phát triển là tất yếu, do đó sự cản trở của nhóm ích kỷ chỉ làm gia tăng thời gian xảy ra của các quy luật. Chứ nó vẫn phải xảy ra. Nhưng nhóm ích kỷ sẽ không biến mất, họ sẽ chuyển đổi qua một hình thái khác để hưởng lợi.

---

Giới tinh hoa và quyền lực thực sự

Người ta vẫn “đồn” rằng, giới tài phiệt thao túng toàn thế giới. Từ chính trị, tới văn hóa, giải trí. Những câu chuyện về thế giới ngầm luôn là một chủ đề hấp dẫn.

Tôi cho rằng, điều này là có thật. Họ nằm trong nhóm ích kỷ trên. Họ muốn duy trì, gia tăng mãi mãi những quyền lợi, lợi ích mà mình đang được hưởng. Nhưng cũng chắc chắn rằng, có nhiều người vẫn đang thật sự cống hiến cho sự phát triển chung.

Ở các quốc gia phát triển, rõ ràng thuế thừa kế rất cao đã và đang được áp dụng. Nó là minh chứng hùng hồn cho việc không có chuyện những người giàu có chi phối hoàn toàn mọi thứ.

Hãy tưởng tượng, bạn đang là người giàu nhất và có toàn quyền định đoạt mọi thứ, bạn rất ích kỷ và tham lam. Bạn có đưa ra quy định về việc khi đưa tài sản cho con mình, nó sẽ phải chịu thuế lên tới 60%, chỉ nhận về 40%?

Có vẻ như những chuyện này chẳng liên quan gì đến bạn. Đương nhiên, bởi bạn chưa thấy rõ vấn đề. Tôi sẽ giúp bạn hiểu rằng, tại sao nó có ý nghĩa quan trọng với mỗi chúng ta.

---

Ứng xử thông minh với hai nhóm lợi ích

Cuộc sống của chúng ta bị chi phối hoàn toàn bởi 2 nhóm trên. Ban đầu, sẽ luôn luôn là nhóm ích kỷ chiến thắng. Nhưng sau cùng, nhóm vì cộng đồng sẽ đạt được thành công. Quy tắc cứ như vậy lặp đi lặp lại.

Bạn ứng dụng điều này ra sao?

Hãy bám đuôi theo nhóm ích kỷ, nhưng nhận thức rõ ràng rằng mọi thứ không mãi mãi, nó sẽ kết thúc. Phải rời khỏi nó trước khi bạn bị nhóm vì cộng đồng tiêu diệt.

Bất động sản và bài học sống còn

Một ví dụ ở Việt Nam: Giá bất động sản tăng trưởng rất mạnh. Nó tạo ra siêu lợi nhuận cho rất nhiều người. Việc dùng thuế làm giải pháp ổn định giá chắc chắn sẽ diễn ra.

Trước khi nó diễn ra, dù bạn có kêu gào chửi bới, những người đu theo vẫn cứ giàu lên khủng khiếp. Bạn hoàn toàn có thể đu theo, nhưng phải luôn cảnh giác rằng những việc mình đang làm đi ngược quy luật của sự phát triển. Tới một thời điểm, bạn phải nhảy ra, trước khi chính bạn cũng bị nhấn chìm.

Sự quyết liệt, tâm huyết và đổi mới của lãnh đạo có ảnh hưởng tới thời gian của các thay đổi. Một lãnh đạo thiếu quyết tâm, bạn có thể thoải mái hơn, nhưng hãy cẩn thận với các lãnh đạo có bàn tay thép. Bởi chỉ sau một đêm, bạn có thể tan nát cả sự nghiệp đầu cơ (đầu tư) của mình.

Bạn còn nhớ câu chuyện công ty BĐS lớn nhất TQ nhưng dễ dàng “toang” chỉ sau một quyết định chứ? Nó có lãi và tăng trưởng liên tục cho tới ngày vỡ nợ vì đảo chiều chính sách.

---

Cuộc chiến lý tưởng: Không làm mà vẫn có ăn?

Cuộc đấu tranh giữa nhóm ích kỷ và nhóm vì cộng đồng dựa trên hai lý tưởng:

• Nhóm ích kỷ: Mục tiêu không làm vẫn có ăn, quyền lợi duy trì mãi mãi.

• Nhóm vì cộng đồng: Bất cứ ai cũng phải lao động, chỉ cần ngừng lao động là dù bao nhiêu của cải cũng sớm tiêu tan.

---

Tiền chảy về đâu?

Tiền bạc bạn làm ra được chuyển hóa thành:

1. Các nhu cầu cơ bản: ăn uống, quần áo, giày dép

2. Tiền mặt, gửi tiết kiệm

3. Bất động sản

4. Chứng khoán, vàng, bitcoin

5. Động sản có giá trị: xe cộ

6. Đầu tư làm ăn, sản xuất kinh doanh

Trong đó, BĐS và chứng khoán là hai nơi dễ bị “ăn cướp” công sức nhất. Không chống được đầu cơ BĐS thì bạn làm việc mấy cũng khó vượt qua được người ôm đất.

Đầu tư vào TTCK thì ai nhanh tay ăn, ai chậm tay lỗ. Mọi người muốn đu theo thị trường thì được thôi, nhưng phải biết luật chơi.

---

Chứng khoán – Công cụ vĩ đại và con dao hai lưỡi

Chứng khoán là một phát minh vĩ đại. Bạn góp vốn vào doanh nghiệp và cùng hưởng lợi. Nhưng thực tế, phần lớn người tham gia là đầu cơ. Không ai quan tâm công ty lãi bao nhiêu, họ chỉ quan tâm giá cổ phiếu có thể tăng tới đâu.

Và lúc đó, phần lời không phải từ việc công ty làm ra, mà là tiền người sau trả cho người trước. Đó là một cuộc chơi tinh vi và hợp pháp.

Việc tham gia TTCK hoàn toàn tốt, dù bạn là đầu cơ hay đầu tư. Chỉ xin một điều: Đừng chửi khi thua lỗ. Bởi lúc bạn lãi, cũng có người khác lỗ. Bạn mua đáy là có người cắt máu tại đáy, bạn bán đỉnh là có người đu ở đỉnh.

---

Bitcoin – Sự hoàn hảo cho khao khát “không làm mà có ăn”

Bitcoin không tạo ra lợi nhuận. Nó không có nhà máy, không sản phẩm, không dịch vụ. Mọi giá trị đến từ kỳ vọng và niềm tin.

Bạn không cần lo công ty phá sản, sếp gian lận, báo cáo tài chính sai… Chỉ cần một cú FOMO toàn cầu, giá lại tăng.

Khi đã đạt được sự tin tưởng, tôi chỉ hy vọng nó chuyển sang cơ chế PoS thay cho PoW. Chúng ta đã lãng phí một lượng năng lượng khổng lồ chỉ để giải các bài toán vô nghĩa, đơn giản vì lòng tham.

“Không làm mà có ăn” – Vòng lặp đa cấp tài chính

Tất cả những hoạt động mang tính chất không làm mà vẫn có ăn, có một đặc trưng rất “đa cấp”. Sự tăng giá của nó phụ thuộc vào sự FOMO của cộng đồng. Khi lòng tham nổi lên, một lượng tiền lớn được đổ vào tạo ra cầu rất mạnh.

Sau đó cầu giảm dần + sự chốt lời của từng nhóm đầu tư. Lúc này giá quay đầu giảm dần về mức bình thường. Mức mà người ta sẵn sàng nắm giữ để đợi 1 nhịp “ăn cướp” tiếp theo.

Đó là gốc rễ của cơn sốt, hay bong bóng trong các vụ đầu tư.

---

Tâm lý thị trường và những cú “đánh úp” tinh vi

Bạn đã lý giải được tại sao:

• Giá coin biến động lớn như vậy chưa?

• Tại sao công ty chỉ giảm lợi nhuận 1% so với cùng kỳ mà cổ phiếu lại giảm tới 25%?

Diễn biến giá phần lớn là sự thay đổi của trạng thái tham lam hay sợ hãi, từ đó tác động tới cung cầu. Khi có đủ động lực cộng đồng, người sau trả tiền cho người trước, thì bất kỳ thứ gì cũng có thể thổi giá.

---

Trò chơi chưa kết thúc

Trở lại với quy tắc đấu tranh giữa nhóm vì cộng đồng và nhóm ích kỷ.

Đương nhiên họ (nhóm vì cộng đồng) cũng tìm nhiều cách chống lại việc thao túng giá. Nhưng có vẻ như chẳng có tác dụng gì, bởi bản chất của hầu hết con người là rất tham lam.

Khi nhóm này vẫn đang bế tắc trong tìm giải pháp, tạm thời chúng ta vẫn cứ nương theo nhóm ích kỷ. Nơi mà các hoạt động “ăn cướp hợp pháp” sẽ định kỳ diễn ra.

Chúng bao gồm:

• Tạo ra khủng hoảng hoặc tin tức xấu để có giá rẻ thảm

• Tạo ra bong bóng để có mức giá siêu ngáo

• Đẩy truyền thông, bơm kỳ vọng rồi lặng lẽ rút êm

Chứng khoán và Bitcoin sẽ vẫn là 2 công cụ tốt nhất trong tương lai.
Bất động sản ở Việt Nam, tôi cho rằng phải thực sự cẩn trọng.

---

Vì sao tôi không thích bất động sản?

Tôi không thích bất động sản vì 2 lý do:

1. Khác với Bitcoin và chứng khoán, không chơi người ta giàu thì kệ. Nhưng khi bất động sản tăng giá, nó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống của người dân. Nhà quá đắt, người lao động không thể sống an cư.

2. Giá trị thực sự của một căn nhà không nằm ở con số. Nhìn thử căn nhà 15 tỷ ở Hà Nội đi, thứ bạn có là cảm giác giàu có, đâu phải sự giàu có thật sự. Nếu bạn không nói về giá, bạn lấy gì để khoe căn nhà đó?

Tôi cảm nhận có sự quyết tâm từ thế hệ lãnh đạo mới của đất nước. Có thể mọi thứ sẽ xảy ra nhanh hơn bạn tưởng.

---

Lời kết: Sống trong thế giới thực – tỉnh táo & chủ động

Tôi từng chia sẻ rằng, sẽ rất thành công nếu bạn mua đáy bán đỉnh.
Còn không, hãy chọn một công cụ đủ tốt (như cổ phiếu hoặc Bitcoin) và chờ cú lừa tiếp theo (sóng bong bóng).

Chỉ cần thành công ở giá bán, hiệu suất của bạn đã đủ tốt rồi.

---

Chúng ta không thể thay đổi thế giới,
Chúng ta chỉ có thể thích nghi với thế giới.

Đừng hờn dỗi vì cuộc sống này bất công – bởi phần đời sống của chúng ta quá ngắn. Có lẽ còn không bằng 1 phần triệu cái chớp mắt của vũ trụ.

Do đó trong khoảnh khắc đó, mọi thứ chưa thể đột ngột chuyển sang tốt hơn.
Chúng ta cũng không sống đủ lâu để chờ chân lý trở thành điều tất yếu.
Chúng ta chỉ có thể nương theo để có một cuộc đời tươi đẹp.

---

Tổng kết

• Hãy nương theo sự ích kỷ, cảnh giác với sự tất yếu

• Hiểu bản chất của việc không làm mà vẫn có ăn

• Sẵn sàng chịu trách nhiệm cho mọi cuộc chơi

• Sự tất yếu rất dễ thấy ở các quốc gia phát triển

• Thời gian sẽ đưa tất cả về sự phù hợp và tiến bộ

---

Cuối cùng, có rất nhiều nhóm ích kỷ ở quy mô nhỏ – ví dụ như việc xây một trường đại học hay một bến xe chỉ để trục lợi đất. Nhưng ở quy mô lớn, hãy bám sát những thứ thuộc về cuộc chơi của giới tinh hoa như tôi đã nêu ở trên.

Nhất định phải là một phần trong nhóm có lợi ích.